Çökertme Türküsü Hikayesi


Bitez de yalısına varmadan Halilim aman koptu kıyamet
Halil ' in gülsümü sevmesi bunun yüzünden hem efelerin hemde çerkez kaymakamın halil ve gülsümün peşine düşmesini sonunda kopan olayı anlatan bu türkü hikayesini okuyacağız.
 

Çökertme türküsünün başrolleri Halil Efe ve İbram ( İbrahim ) Çavuş’u. Van’dan Bodrum’a yerleşmiş bir ailenin oğludur Halil. Bir namus meselesinden dolayı kız kardeşini öldürmüştür. Bu yüzden kaçak bir şekilde yaşar ve İstanköy’e gidip gelerek kaçakçılık işi yapar. İbram çavuş ise onun en yakın arkadaşıdır.

İstanköy’e gider gelirken Rumlar tarafından ihbar edilen Halil Efe tutuklanır ve yedi yıl hapis yatar. Bu yüzden Rumları hiç sevmezdi Halil. Türküdeki bir diğer karakter ise Hafize, yöresel adıyla Havse’dir. Annesi çengicilik yapan Gülsüm ( yöredeki adı Gülsüm) dür. Havse Çerkez Kaymakamın evinde hizmetçilik yapmaktadır ve güzelliği ile kasabada nam salmıştır.

İbram çavuş daha önce Havse’yi ikinci eş olarak almışsa da tepkilerden sonra bırakmak zorunda kalmış ve efeler de Havse’yi dağa kaçırmıştır. Havse de artık annesi gibi çengicilik yapacaktı bundan böyle. Havse artık Çakır Gülsüm olarak anılacaktı. İlerleyen zamanlarda Halil Gülsüm’e aşık olur. Hem efeler hem de Çerkez kaymakam peşlerine düşmüştür.

Halil ile Havse’nin aylarca süren kaçışlarından sonra duraklarından biri de çökertme olmuştur. Burası şimdiki Yalıkavak’taki marinanın bulunduğu yerdir. Yani Gökova’daki çökertmenin türküyle herhangi bir bağlantısı yoktur.

Halil Gülsüm ile birlikte Çökertme’ den adalara kaçmayı planlarlar. Rum denizcinin teknesini alarak yakalanmadan kaçmaya kalkarlar. Rum denizci denizcilikle pek arası olmayan Halil Efe’ye gittikçe kötüleşen hava koşullarında teknenin çok dayanmayacağını söyler. Hava düzelene kadar Aspat’ta kalmalarının daha iyi olacağını söyler.  Bitez Yalısı’nın karşısındadır.


Halil Efe kabul eder ve Bodrum’a doğru yol alırlar. Tekneci burada Halil ve Gülsüm’ün rakısına bir sıvı karıştırır.  Halil ve Gülsüm uykuya daldıklarında tekne Aspat’a değil Bitez’e yanaşır.  Buradan hemen teknecinin ihbarıyla Çerkez kaymakam gelir. Halil Efe’yi uyandıran tekneci oradan kaçarken muhafaza teknesinin açtığı ateşle Halil Efe yaralanır.  Yaralı olarak Onu geceye kadar bekleten kolcular Çerkez kaymakamın emriyle boğarak öldürürler. Başta Gülsüm olmak üzere tüm Bodrum bu haberi duyunca yasa boğulur. Çökertme türküsü bu şekilde ortaya çıkar.



Türkü Sözleri

Çökertme'den çıktım da Halilim aman başım selâmetÇökertme'den çıktım da Halilim aman başım selâmetBitez de yalısına varmadan Halilim aman koptu kıyametBitez de yalısına varmadan Halilim aman koptu kıyamet
Arkadaşım İbram Çavuş Allahına emanetArkadaşım İbram Çavuş Allahına emanetBurası da Aspat değil Halilim aman Bitez yalısıCiğerime ateş saldı aman kurşun yarası
Gidelim gidelim Halilim Çökertme'ye varalımGidelim gidelim Halilim Çökertme'ye varalımKolcular gelirse Halilim nerelere gaçalımKolcular gelirse Halilim nerelere gaçalım
Teslim olmayalım Halilim aman kurşun saçalımTeslim olmayalım Halilim aman kurşun saçalımBurası da Aspat değil Halilim aman Bitez yalısıCiğerime ateş saldı aman kurşun yarası
Güvertede fezeriken aman kunduram kaydıGüvertede fezeriken aman kunduram kaydıÇakır gözlü Gülsümümü Çerkez kaymakam aldıÇakır gözlü Gülsümümü Çerkez kaymakam aldı
Kaymakam baskısı canım aman aldı yürüdüKaymakam baskısı canım aman aldı yürüdüBurası da Aspat değil Halilim aman Bitez yalısıCiğerime ateş saldı aman kurşun yarasıBurası da Aspat değil Halilim aman Bitez yalısıCiğerime ateş saldı aman kurşun yarası



Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Çarşambayı Sel Aldı Türküsü Hikayesi

Resim
Bir yar sevdim el aldı aman aman Ahmet ve Meleğin hikayesini anlatan bu türkü Ahmet askerdeyken Ağanın oğlunun meleğe göz koymasıyla meleği dağa kaçırır bunu duyan Ahmetin başından geçen olayları anlatır.   Çarşamba Ovasında, Yeşilırmak’a bağlı Abdal deresinin kıyı köyünde, Ahmet adındaki genç, kalbini Melek adındaki kıza kaptırır. Melek de onu fark eder ve kalbini açar Ahmet’e. Sözlendikten kısa süre sonra Ahmet askere gider. Köyün Ağasının oğlu Mehmet Ali, Ahmet’in yokluğunda Melek’e göz koyar ancak Ahmet’ten başka kimseyi gözü görmeyen Melek onu reddeder. Reddedilen Mehmet Ali, ağalığın itibarını korumak için adamları ile Melek’i kaçırarak dağa kaldırırlar. Bu haber Ahmet’e ulaşır; silahını kaptığı gibi askerden firar eden Ahmet Melek’i aramaya başlar. Ahmet dağda Melek’i ararken çok yağmur yağar. O kadar çok yağar ki Yeşilırmak taşar ve Çarşamba ovası adeta göle dönüşür. Sel, dağların zirvelerinden eteklerine doğru çığ gibi koparak önüne kattığı ne varsa yutar. Sular çekilip or...
Devamı

Oy Asiye Türküsünün Hikayesi

Resim
Oy Asiye Asiye   Olay Giresun /Görele/Çavuşlu Beldesinde geçiyor. Asiye Karabey diye bilinen bir Bey Kızı, Sisdağı yaylasında kale olarak da kullanılan bir Konakta  oturuyorlar. Nazif Beyin Annesinin Asiye ye yaktığı ağıtı duyan köylüler tarafından yazılır ve bu günlere kadar gelir. Asiye bilindiği üzere sarışın değil, kısa boylu esmer biridir. Üç kız kardeştirler Karabey oğlu olmadığı için damatları içgüvey olarak alır konağa. Asiye’nin eşi Nazif beyde Beşikdüz’lü zengin bir tüccardır. İki kızları olmuştur. Nazif bey  evdeki hizmetçi kızla Asiye’yi aldatır. Asiye olaydan haberdar olunca kıyamet koparıyor ve onu boşayacağını söylüyor. Nazif bey o an kendini savunma amaçlı “Senin gibi kara kuru birine mi kaldım” istemsiz söylemi Asiye’nin çok gücüne gider. Ve hemen boşanmaya kalkar ve o dönemde boşanmayı kim isterse karşı tarafa nafaka verecektir. Asiye’de babasından kalan bir araziyi satıp mahkeme günü değerinden fazla para veriyor. Boşanma işlemi bitince olaya çok içerle...
Devamı

Mağusa Limanı Türküsü Hikayesi

Resim
Uyan Alim uyan , uyanmaz oldun  Mağusa Limanı gemiler yanaşan normal bir Liman o Limanı bu kadar meşhur yapan Alinin hayat hikayesinin okuyacağız .   Mağusa,  Kıbrıs’ın ana liman şehirlerinden biridir. Bu üzücü olay Kıbrıs’ın henüz kuzey ve güney olarak ikiye ayrılmadığı bir dönemde 1943 senesinde yaşanmıştır. 1943 senesinden itibaren günümüze kadar gelen bu türkünün hikayesinde oldukça duygu yüklü olarak karşınıza çıkıyor. Hamal olarak çalışan Ali’nin hüzün dolu öyküsü türkülere yansımıştır. Arap Ali, Mağusa limanında hamal olarak çalışmaktadır. Bu esmer teninden dolayı Arap lakabıyla anılan Arap Ali’nin hikâyesidir. Arap Ali, genç yaşta evlenen ve bir çocuğu olan çetin bir gençtir. Neredeyse her akşam işini bitirdikten sonra çalıştığı  Mağusa limanı  yakınlarında bir meyhaneye gider, günün yorgunluğunu atmak için bir şeyler içer ve evine giderdi. Günleri böyle geçiyordu. Yine bir gece, Ali işten sonra bir meyhaneye gider. Bu kez meyhaneye girdiğinde İngiliz ko...
Devamı